оймақ телефон

Күнделікті тұрмыста звондау дегенді бас бармағымызды құлағымызға, шынашағымызды аузымызға апару ишарасы арқылы білдіретініміз белгілі. Бұдан былай звондаудың ишарасын емес, дәл өзін бас бармақ пен шынашақ арқылы жүзеге асыра аламыз. Үндістандық Amit Maratheнің ойлап тапқан саусақ телефоны кәдуілгі біздің әжелеріміздің оймағы секілді. Біреуін бас бармағаңызға, біреуін шынашағыңызға киесіз. Баc бармағыңызбен естисіз, шынашағыңызбен сөйлесесіз.

«Ішімдегінің бәрі түрімде, түрімдегінің бәрі тілімде» немесе «Көз – көңілдің айнасы»

Анджелина Джоли FBR агенті болып ойнайтын «Taking lives» фильмінде кісі өлтірді деп ұсталған күдіктіге жүргізілген тергеу барысында тергеуші сөмкесінен папканы шығарып жатқанда оқиға орнынан алынған айғақ затты жерге түсіріп алады. (Әрине, «байқамай»...) Күдікті айғақты көрген бойда «Не істегелі жатырсыз? Мені мойындауға мәжбүрлегелі жатырмысыз?» деп байбалам салып, орнынан ұшып тұрады. FBR агенті тергеуден соң күдіктінің кінәсіз екенін, істі болса аталған жерде ешқандай реакция көрсетпейтінін, мұны оның дене қимылынан аңғарғанын айтады. Осылайша, күдіктіні бостандыққа жібереді. Фильмнің соңында әлгінің қаныпезер кісі өлтіруші болғандығы анықталады. Яғни күдіктінің өз дене әрекетін, жүз құбылысын шебер игергенінің, басқара білгенінің арқасында қарсысындағы адамды сендіре алады. Жарайды, бұл кино делік, күнделікті өмірде дене қимылдарымен, бет-жүз әрекетімен білдірілетін жан дүниеміздегі құбылыстарды қаншалықты тани алып жүрміз немесе өзімізді қаншалықты билеп, ішіміздегіні жасыра алып жүрміз?
Қазақтар «Ішімдегінің бәрі түрімде, түрімдегінің бәрі тілімде» немесе «Көз – көңілдің айнасы» дейді. Расында да шашымыздан бастап аяғымыздың саусағына дейін ішкі дүниемізден хабардар ете алады.
Ана тілімізден басқа тілді үйренуге уақыт пен күш сарп етеміз де, негізгі тіліміз – дене қимылымыздың тілін игеруге құлшыныс таныта қоймайтынымыз неліктен?! Асылында әркім тілімен жалған сөйлер, алайда дене қимылы, бет-жүз әрекетімен жалған сөйлей алмас. Мәселен, Зигмунд Фрейд бір емделушісінің жанұяда қаншалықты бақытты екенін баяндап отырғанда, өзі байқамай неке жүзігін шығарып таққанын қаперге алып қалады. Осыдан соң бұл еркінен тыс істелген әрекеттің сырын білетін Фрейд әлгі емделушіде жанұяға қатысты мәселелер туа бастағанда еш таңқалмайды.
Біз өзіміз парқына бармадан жиі қолданатын әрекеттеріміз қандай? Және қай ситуацияда қайсысын қолданамыз, бір көз жүгіртіп көрелік.
Мойын-басты қасу.
Қарсыңыздағы самайын, құлақ түбін немес басының артқы, шүйде тарапын қасып тұрса, ол сіздің сөзіңізге иланбай немесе шүбәланып, бірақ оны тілге келтіруден жасқанып тұрғанын оқуға болады. Киімінің шаңын қағу да да осыдан хабардар етеді.
Бас әрекеттері.
Бас бір жаққа қисая бастаса, ол қарсыңыздағының сіздің тақырыпқа қызығушылық таныта бастағанын білдіреді.
Егер басы төмен қарай иіле бастаса, сізді сынап немесе зерттеп қарағаны деп түсініңіз.
Егер екі қолын бір-біріне айқастырып, онымен басының шүйдесін ұстап тұрса, ол өзін сізден жоғары санап тұр деген сөз. Сондай-ақ, екі қолының бас бармағын шалбардың қалтасына салып, қалғанын қалғанын түйіп сыртына шығарып тұрса, оның өзіне деген сенімі күшті, тәкаппар дегенді ишараттайды.
Бір жыныстың қарсы жынысты көргенде еріксіз жасайтын әрекеттері
Егер бір еркек таныс емес, кездейсоқ көрген нәзік жыныстыға қызығушылық таныта бастаса, өзі байқамай, дереу галстугын, ол жоқ болса жағасын және міндетті түрде белдігін түзеп қояды. Ал әйел қауымы бір еркек назарын аударса, шашын иығынан асырып артына тастайтын көрінеді. Және ол еркекке көзін алмадан қарайды-мыс. Тек ол еркек қараған кезде ғана жанарын тайдырып әкететін көрінеді.
Көз қарастары.
Ішімізден көп нәрсе аңғартатын көбіне көзіміз екені даусыз. Кісінің тура қарасы қарсысындағыға маңыз беріп, көңіл бөліп тұрғанын білдірсе, қырымен қарау сынай қарауды немесе ашыналық қарасты білдіреді екен.
Әрине дене әрекетінің тілін білетіндер ғана мұны оқи біледі және өз пайдаларына жарата біледі. Тілің жалған сөйлегенімен, жүзің жалған сөйлей алмайды десек те, соң жылдарда саясатшылар психологтардың көмегіне жүгіріп, дене әрекетін билеуді игеріп, тілімен ғана емес, түрімен де халықты сендіре біледі дейді түрік баспасөзі .

Бермуд үштағанының сыры ашылды.

Сандаған жылдан бері ғалымдарды сарсылтқан Бермуд үштағанының сыры ашылды.
Американың оңтүстік шығысында, Атлант мұхитындағы «Шайтан үштағаны» бұдан былай табиғаттың тылсым күші делінбейді. Бүгінге дейін, әсірісе соңғы алпыс жылда бірнеше жүздеген ұшақ пен кеменің із-түссіз жоғалып кетуіне себепкер болған кәдімгі жер астынан шығатын табиғи газ көрінеді.
Бұл жағрапия ноқтасын ең алғаш ашқан америкалықтар. Екінші дүниежүзілік соғыста Америка жәрдемге ұшақ жөнелтеді. Алайда ұшағы белгілі бір жерге келгенде байланыстан ажырап, жоғалып кетеді. Олар бұл ұшақтың көзін дұшпан жойдыға жорып, артынан тағы 10 ұшақ жөнелтеді. Ол ұшақтары да жөнелтілген жеріне жетпей, Бермуд үштағанына келгенде біріншінің кебін киеді. Осыдан кейін ғана олар бұның себебін іздестіре бастайды. Бұл алаңның сипаты Американың жағалауды қорғау ұйымының жетінші нөмірлі ауданы басқармасының 5720-бұйрығында былай беріледі: « Бермуд немесе Шайтан үштағаны - Атлант мұхитындағы Бермуда, Миями және Сан Шуан қиылыстарымен шекараланған, жұмбаққа толы, саны айтарлықтай көп кеме мен ұшақ із-түссіз жоғалған аймақ ».
Бермуд үштағанын зерттеу үш тараптан жүргізілді.
1. Діни тұрғыдан. Бұл жерде жындар болуы мүмкін деп саналды. Базбір зерттеушілер болса, табиғаттан тыс күш, енді біреулері жатпланеталықтардың ісі деп жорамал жасады. Христофор Колумб күнделігінің өзінде бұл жер беймәлім ұшатын объектілер мекені делінеді.
2. Химиялық тұрғыдан. Аталмыш аумақта басқа бір химиялық элементтің мөлшері көп.
3. Физикалық тұрғыдан. Мұхиттың түбіндегі үлкен көлемдегі магнит бүкіл металды өзіне тартып алады. Алайда көп өтпей үшінші жорамалдың негізсіз екені айқындалады, өйткені үштағанның үстінен өткен құс та із-түзсіз жоғалып кететін көрінеді.
Жердің астынан атқылайтын табиғи газ тек құрлықтағы, құрғақ жерден ғана емес, теңіз және мұхиттың да астынан шығады. Өйткені, теңіз бен мұхит та үсті сумен қапталған жердің бір бөлігі. Бірақ мұхиттың тереңінен шыққан табиғи газ, ол жердегі температураның төмендігінен бор секілді «гидрат» (hidrat - химиялық жолмен өзіне су қосылудан болатын зат) деп аталатын қатты затқа айналады. Бұл аудан Гольфстрим жылы ағысының ағатын жері. Мұхит түбінің кейде осы ағыс себебінен ысынғанында аталмыш газдар еріп, судан жеңіл болғаны үшін жоғары көтеріледі. Бұл мезетте судың тығыздығы да азаяды. Дәл сол кезде ол жерден не өтсе де терең бір құдыққа түскен сықылды асқан тездікпен төменге құлдилайды. Өйткені, тығыздығы азайған су кемелерді көтере алмайтыны белгілі. Газдың көтерілуі тоқтаған кезде тығыздық қайтадан қалпына келіп, алып кемелер судың мыңшақырымдаған түбіне көміледі. Мұның сыры өте тереңге сүңги білген робот камералардағы түсірілген кеме қалдықтарынан көмегімен ашылған.
Ұшақтардың да жоғалуы дәл осы себептен. Жоғарылаған газдар ауадан да жеңіл болғандықтан онан ары биіктей түседі. Осылайша ауаның да тығыздығын азайтады. Ол жерден ұшқан ұшақ ауаның тығыздығы аз болғандықтан дереу төмендейді және моторы тоқтайды. Өйткені мотордағы бензиннің жануы үшін көп мөлшердегі ауаға қажеттілік туады. Тығыздығы аз ауа моторды оттегімен қамтамасыз ете алмайды да, ұшақ құлдилағаннан құлдилап отырып мұхиттың шақырымдаған түбіндегі құмдардың астына көміледі.

Футболдағы ырымдар

Бес мың бұрын Қытайда жемісін бере бастаған футбол ағашы әуел баста көңіл көтеру, ләззат алу үшін ойналған көрінеді. Алайда команда түрінде ойнауды ең бірінші ацтектер ойлап тапқан. Мұнымен қоса «футбол дуасының» да дәл солармен бірге ортаға шыққаны айтылады. Ацтектер заманында футболда жеңілген тарап берекенің артуы үшін Күнге құрбан еткен көрінеді. Осылай еткенде сәтсіздік олардың айналасынан ізін жоғалтады-мыс. Футбол ережелерінің қазірге жақын нұсқасының орнығуы және көпшілікті соңына ертуі ХІХ жүзжылға сәйкес келеді екен. Футболдың дамуымен бірге «футбол дуасы немесе сиқыры» да жандана түседі. Бұл туралы уругвайлық жазушы Эдуардо Галеаноның «Көлеңкеде және Күндегі футбол» кітабында да айтылады.
Өзінің ырымымен футбол тарихы жайлы әдебиетке ең алғаш енген аяқдопшы Уругвайдың ұлттық құрамасының жұлдызы Adhemar Canavessi. 1928 жылғы Олимпиада ойындарында өзінің барлығы командасына сәтсіздік әкеледі деп Аргентинаға қарсы ойналатын матчқа шығудан бас тартады. Өйткені қашан Аргентинамен ойнамасын, таразы басы сол жаққа ауып кететін көрінеді. Ал Амстердамда ол ойнамаған матчта не болды? Әрине, Уругвай жеңіске жетті.
Енді бір мистикалық оқиға Бразилияның аңызға айналған футбол алыбы «Васко да Гамаға» қатысты. 1937 жылы «Васко да Гама» «Андараи» клубымен ойнаған ойында 12-0мен қақырата жеңеді. Бұған кәдімгідей қамыққан «Андараидың» бір жанкүйері аузы тігілген өлі құрбақаны «Көкте Тәңірінің бар екені бар болса, Васко да Гама бізге қанша гол салса, сонша жыл жеңіске жете алмасын» бейдуасымен «Васко да Гаманың» стадионына көмеді. Бұл оқиғадан хабардар болғаннан кейін клуб жетекешілері құрбақаны іздеп алаңды шұрқ-тесік етеді. Алайда нәтиже өзгере қоймайды. Тек он бір жыл өткен соң ғана аталмыш клуб чемпиондыққа қол жеткізеді. Дуаның «күші жойылуға» тура бір жыл қалғанда чемпиондық тәжін киген клубтың басшысы болса, «Тәңірі бір жыл жазамызды кешірді» деген көрінеді.
Келелім 1953-ке. Оқиға тағы Бразилияда. Алайда бұл жолы Flamengo 9 жыл чемпиондыққа зар болады. Бұған қатты дағдарған жанкүйері Peder Goes жаратушы бізге оң көзімен қарасын десеңдер шіркеуге барып, тәспих тартыңдар деп кеңес береді. Осыдан соң-ақ Фламенго үш жыл қатарынан чемпиондық атаққа қол жеткізеді де, төртінші жылы қайтадан уыстарынан шығарып алады. Peder Goes Flamengoда болса, Fluminenseтің де бір пірадар Педері, Peder Romualdo Папаның айрықша рұхсатымен клубтың рухани істер жөніндегі жауаптысы тағайындалады. Алғашқыда бұдан қолайсыздықтар туып, аяқдопшылар шағым айта бастағанымен, кейіннен үсті-үстіне келген жеңістен кейін олар әрбір голдан соң Педердің шапанынан сүйіп, шүкірлерін айтатын болыпты.
Футбол дуасы тек Латын Америкасын ғана шайқалтты десек, өтірік болар еді. Сиқыр кәрі құрлыққа да өз дегенін жасатты. Real 50-жылдарда стадионы мен футбл алаңын кеңейтуге шығарады да оның артынан чемпиондықтың жүзін көре алмай, арманда қалады. Бұл сәтсіздіктің себебі алаңның ортасына көмілген оқылған сарымсақ екені кейіннен ашылады.
Футбол алаңының тысындағы дуа оқиғаларының көп ұшырасатын жері де Әлем чемпионаты екен. 1986 және 1990 жылғы Әлем чемпионатында Аргентина командасының техникалық директоры «Тауық жесе сәтсіздікке ұшырайды» деп өз аяқдопшыларына тыйым салып, сиыр етін жеуге шешім шығарған екен. 86-да кубокты иеленеді, бірақ 90-да жеңіліске ұшырайды... Бұл тауық етінің кесірі ме, әлде Марадонаның үстіндегі дуа ма, ол жағы белгісіз...
Әлем кубогында сиқыршылықты шырқау шыңына жеткізгендер, әлбетте қара құрлық командалары. Африкалықтар үшін қара магия дегеніңіз әдеттегі, күнделікті іс сияқты, ондап емес, жүздеп жасалатын көрінеді. Солардың бірі- гол соғылмасы үшін қақпаның тіреулеріне хайуан өлігін көму. Сондай-ақ, Камерунмен ойында 3-0 есебімен жеңілген Мали жеңілісінің себебін қарсылас команда жаттықтырушысы Nkonoның сиқыршы болуынан деп санап, сотқа дейін барғаны көп оқиғаның бірі ғана.
2002-де медияны, әсіресе француз медиясын абдыратқан voodoo сиқыры Франция мен ескі отары Сенегалдың арасындағы матчта жасалды. Сенегалдық дуашылар федерация тарапынан Кореяға жөнелтіледі. Бір сенегалдық сиқыршы экранның алдында бір тауықтың аяғын сындырады, онан соң біраз дұғалар оқиды. Нәтижесінде матчтан бір күн бұрын Зидан сол аяғынан жараланады және Сенегал жеңіске жетеді. Сенегалдың футболда жұлдызы Түркиямен ойнағанға дейін жарқырайды. Алайда түріктердің «сүбханалласы» мен тәспихы дуадан күштірек шығып, «өзіңнен зор шықса екі көзің сонда шығадының» керін келтіреді.
Зимбавенің Midlands Portland Cement командасының жаттықтырушысы аяқдопшылары жағымсыз рухтан арылсын деп, оларды қолтырауын толы Замбези өзеніне шомылдырады. Өзенге кіргенде футболшылардың саны он жеті болса, шыққанда біреуге кемиді. Алайда өкініштісі сол, матчта да жеңіліс табады, түрікшеден сөзбе-сөз аударсақ, «матчты жоғалтады». Һәм матчты, һәм бір футболшысын жоғалтқан Midlands Portland Cementке бұл үлкен сабақ болған болар, мұнан соң ол ырымның қайталанғаны жайлы ақпарат тіркелмепті. Ал қолтырауынға жем болған аяқдопшы «футбол шейіті» саналар бәлки...
Футболдағы мистиканы осымен доғарып, жекелеген футболшылардың ырымдарына келелік. Фенербаченің жұлдызы Роберто Карлос формасын астынан кесуді әдетке айналдырған көрінеді. Real Madrid пен Бразилиядан кейін өз формасының кесілгеніне Фенербахченің де әкімшілігі қазір таң қалуды қойды. Дәл осы команданың дәл сол мемлекеттен келген жұлдыздары Alex және Deivid алаңға шыққанда үш мәрте секірсе, Hagiдің гетрының астын кесетіні бар көрінеді. Галатасарайдың ұмытылмайтындарының бірі Хакан Шүкір капитан кезінде мәжбүрлікпен алаңға бірінші шыққанымен, былайғы кездерде ең соң шығуды қалайды екен. Jack Charlton киім ауыстыртын бөлмеден ең соң шығуды әдетке айналдырса, Paul Ince формасын бәрінен кеш киеді екен. Ливерпуль королі Keevin Keegan секілді.
Frank Lampard алаңға оң аяқпен шығуды және шыққаннан бұрын үнемі бір музыканы тыңдауды сәттілік әкеледі деп сенеді. Манчестер Юнайтедтің беломыртқасы Рио Фердинанд киім ауыстыратын жерден алаңға шығарда табыс үшін деп үстіне бір стакан су құяды екен. Аdrian Mutu болса, атлетін теріс киеді. Chris Waddle 1983-те Newcastleдің премъер лигага шыққан сезонында үнемі бір ішкиіммен шыққан. Әлбетте, әр матчында жуып...
Аргентина қақпашысы Гойкочеа кезінде тіпті кіші қажеттілігін футбол алаңында өтейтін болған. Бұл да ырым. Қасыластың добына тойтарыс үшін дейтін көрінеді өзі. Ал Ливерпульдік Девид Фейклаб матчтан бұрын қолдарын төрт мәрте жуса, Франция аяқдопшысы Лорен Блан Фабъен Бартездің таз басын бір рет сүйеді екен. Эйдур Гудьонсен ойын алдында дәретханаға кіріп, қарсылас қақпасына қанша гол соғуды жоспарласа, сонша рет футболкасын сүйеді екен.
Біз бір істі бастарда оң аяқ немес оң қолмен бастасақ, солтүстіктегі көршіміздң аяқдопшылары сол аяқпен бастағанды қолай көреді екен. Соның жарқын дәлелі, Константин Зырянов аяқимін тек сол аяғынан бастап кисе, Игорь Семшов, сондай-ақ Егор Титов та алаңға ылғи сол аяғымен кіретін көрінеді.
Роман Павлюченко алаңға кірерде баспас бұрын газонды бір рет сипап, сосын шоқынады екен. Әрбір голдан кейін неке сақинасы тұратын саусағын сүйеді. Базбір ойыншылар мен жаттықтырушылар матчқа дейін біреуге қарыз беруді және алуды жаман ырым санайды. Соның бірі Василий Березуцкий.
Қақпашыға қатысты ырым дегенде ең алдымен Ринат Дасаевтың аты ауызға алынады. Ол неміс голкипер сыйлаған қолғабын ылғи қақпаға қояды, осылайша «қақпаны екі қолдап емес, төрт қолдап қорғайды-мыс».
Ойын күні киім ауыстыратын бөлмеде ысқырмау аядопшаылардың жазылмаған заңы.
Дмитрий Сычев пен Сергей Семак ойыннан бұрын сақал мұртын алмайды екен.
Сәттілік әкелген формасы мен аяқкиімін ауыстырмай кию де аяқдопшылрдың әрбір бесіншісінде кездесетін ырым десек қателеспейміз. Сондай-ақ жаңа форма киіп шығу табыссыздық әкеледі, ол форма ең құрығанда бір мәрте жаттығуға болса да киілген болуы керек. Дәл осы ырымға қырын қарап, сан соғып қалған да бар көрінеді. «Динамо» қақпашысы Александр Шовковский матчқа жаңа қолғаппен шығып (қолғап болғанда да Sasho фирмасының қолғабы, оның аты мен сойатының басқы буындарынан құралған), қақпаға екі жауапсыз гол жіберген.
Қалай десек те, дінге топақ келгенімен психологтар футболдағы ырымдардың пайдалы екенін, аяқдопшылардың стресстен қорғанып, өздерін жайлы сезінуіне жағдай жасайтындығын айтады.

Мейрамбек Беспаев - Алланын бары - Акикат

СЫНЫК КУМЫРА

Ундистанда бир су тасушы иинагашка асылган еки кумырамен су тасиды екен. Кумыралардын биреуи тесик болыпты. Бутин кумыра уйге судын тугелин, ал тесик кумыра болса жартысын гана акеледи екен.
Осылай еки жыл жалгасыпты. Су тасушы ар тасыганында уйге 1,5 кумыра су акеле алады екен. Бутин кумыра мунысын озине мактаныш корип, кеудесин котерип жургенде, тесик кумыра миндетин жартылай гана орындаганы ушин енсеси тусинки журеди-мыс.
Еки жылдан кейин озеннин жанында тесик кумыра су тасушыга былай деп тил катыпты: ‘’Озим ушин уяттымын, сондыктан сенен кеширим сураймын’’. ‘’Неге?’’-деп сурапты су тасушы. ‘’Кемдигимнин кесиринен еки жыл сенин миндетинди жартылай орындауына себеп болдым, толтырган суыннын уйге жартысын гана таси аламын... Сонын кесиринен сен енбегиннин толык отеуин ала алмайсын’’.
Сушы болса, ‘’Уйге кайтарда жолдын кенарындагы гулдерге коз салуынды отинемин’’ дейди.
Сурлеуди орлеп бара жатканда байкайды, расымен де жолдын бойы кунге шагылыскан адеми гулдерге толы екен. Бирак тагы да суды жартылай акелгенине уялган кумыра су тасушыдан жане кеширим отинеди.
Сол кезде су тасушы: ‘’Жолдын тек сен журген жагында гана гулдер оскенин, бутин кумыра журген тарапында гул жок екенин байкадын ба? Онин себеби мен сенин кемдигиннин озин пайдага асыра билгеним. Жолдын сен тарапына ар турли гулдер ектим, сен оны судан кайтып келе жатканда тогилген сумен суладын. Мен болса еки жыл бойы патронымнын дастарханын бул коз жауын алатын асем гулдермен ашекейледим. Сен мундай болмасан, патроным да бул асемдикти коре билмес еди. Байкадын ба, негизинде баримиз де тесик кумырамыз. Таниринин улкен жоспарынша ешбир нарсе зиян келтирмейди.Кемшиликтеринизден корыкпагын. Олар да бир пайдалы истин кози бола алады. Оларды пайдалы иске жарата билсек, биз де асемдикке себеп бола аламыз’’.

Қойшы мен алма ағашы
Қарт қойшы қойларын өрiстетiп, жайылымға жайған сайын дөңге жақын өскен бiр алма ағашының түбiне барып дем алатын। Егер жемiс пiскен мезгiл болса, алма ағашымен тiлдесiп: - Қане, балам, қарттың алмасын бере ғой,- дейтiн। Сөйткенше болмай, тiлi дәм үйiретiн, иiсi аңқыған, балбырап пiскен бiр алма жерге топ ете түсетiн. Қарт болса кiшкене бәкiсiмен, әлгi алманы тiлiмдеп кесiп, өзiмен бiрге ала келген торсығындағы айранымен қоса сәл жүрек жалғап алғаннан кейiн әкесiнен қалған Құранын баппен қолға алып, жайлап оқи бастайтын. Қойшы қарт бұл алманы осыдан жиырма жыл бұрын отырғызған кезде жиi-жиi суарып, намазының алдында бетi-қолын шайған дәрет суынан қалғанын да ырымдап, соның түбiне төгетiн. Қарт жүзiн шайған сол судың шапағаты тидi ме, әйтеуiр, алма ағашының тамыры тез жан алып, аз уақытта-ақ бой көтерiп, жемiс бере бастады. Қойшы қарт ол кезде жас болғандықтан, қай әдемi алмаға көзi түспесiн, кiшкене ғана ұмсынып, қол созғаны жетiп жатыр едi. Алайда, одан берi қаншама жыл iшiнде қарттың бойы аласарып, белi бүгiлдi, ал, алма ағашы жайқалып өстi. Бiрақ ағаш жайқалып өскенiмен, баланың аты бала емес пе, оны баласындай көретiн қарт ағаш бұтақтарын алақанымен жәй ғана сипап тұрып: - Қане, балам, - дейтiн, - бүгiнгi несiбемдi түсiре қой!Айтқанындай-ақ, көп бәлсiнбестен бiр алма түсушi едi. Бұл көрiнiс дәл сол қалпында бiрнеше жылдан берi қайталанып келе жатқан-ды. Тiптi қарт сұрағанда, алманың түспей қалған бiрде-бiр күнi кездескен емес.Ауыл адамдары болса, таңғажайып бұл құбылысты сырттай бiрнеше рет байқап, қойшы қартты әулиеге жорып қойғалы қашан. Қарт кiсi ағаш көлеңкесiнде аздап тынығып, намазын оқығаннан кейiн әдеттегiдей сол күнгi алмасын сұрады. Алайда, бiр таңқаларлығы, ағаш бұтақтары жемiске толып тұрса да, қарт қолына ештеме түспедi. Қарт өз қалауын қанша қайталағанмен бәрiбiр ештеңе бола қоймады. Күткенi орындалмай, кiрпiгi мен сақалы тарам-тарам жасқа оранған қарт үнсiз ғана алыстап, қойларына кетiп бара жатты. Жемiс бергелi «баласы» қарттың көңiлiн қалдырып көрген емес едi. Мәпелеп өсiрген «баласына» дәл осы жолы көңiлi қатты қалды. Көңiлi құлазыған қарт бойы бұл жолы тiптi шөкiмдей боп, бұрынғыдан да аласарып, белi де бұрынғыдан бетер бүкшие түскендей. Малын қайырып, ауылға бет алғанда мешiттен әуелеп шыққан азанға құлақ түрдi. Азан өте бiр ерекше, әуездi үнмен оқылып жатқандай. Тiптi, астарынан өзгеше бiр қуаныш та сезiлетiн секiлдi. Бiрден iркiлiп, бойын жинап ала қойды. Қарт байғұс өмiрге қайта келгендей күй кештi. Өйткенi, есiне бiр нәрсе түскен болатын. Бұл жолы көзiне қуаныштан жас алып, балаша мәз болған қарт бiрден әлгi алма ағашына қайта жеткенше асықты. Келе сала оны айналып-толғанып, кең иығын төсей құшақтаған қарт: - Күнiм,- дедi иегi кемсеңдеп жылаған күйi,- айналайын, балам, жарығым! Ұмытшақ мен байғұсты ренжiтпей тұрып-ақ бiлдiрсең болмас па едi?! Бүгiн Оразаның алғашқы күнi екен ғой?!.
"ДАЛА мен ҚАЛА" gazeti

Ислам - тұнып тұрған рақым діні. Сөздікте сәлем - есендікке жеткізу, бейбітшілік, адамдардың бір-біріне сенім көрсету, бейбітшілік орнату деген мағынаны береді. Алла тағаланың бір есімі де - сәлем. Әлемді сүйіспеншілікпен жаратқан Жаппар Иенің ақырғы пайғамбары да жер бетіне бейбітшілік орнату үшін жіберілген.
Пайғамбарымыз (с.г.с): «Жақсы іс - таныс, бейтаныс кісілерге сәлем беру», - деп баяндайды. Яғни, адамзатқа бейбітшілік нұрын шашу, Алла гағала Құран Кәрімде Пайғамбарымыз (е.ғ.с) жайлы: «Біз сені әлемдерге тек рақым етіп қана жібердік», - дейді, Ол - рақым пайғамбары. Шұғара сүресінде Алла тағала Пайғамбарына: «Олар иман етпеді деп катты мұңайып, өзіңді өзің жеп бітіруге шақ қаласың», - дейді. Оның халифасы Омар да бір християн дініндегі қарияны көріп, көзіне жас алады.
Неге жылағанын сұрағанда, ол: « Мына қария осы жасқа келгенше мұсылман бола алмапты», - дейді. Яғни, ол әлгі християнның өмірін ойлап, жылаған. Назар салсақ, үш діннің де рухында рақымшылдык, жылылық, шапағат бар. Ендеше, қазіргі таңда үш дін адамдарының үш жақ болып, бір-бірлерімен алауыз болулары ұстанған діндерінің негізгі ұстанымдарына қайшы келеді. Ислам барлық пайғамбарлардың жүріп өткен жолын құрметтейді. Өйткені мұсылмандар адамзатқа жіберілген барлық пайғамбарлардың алып келген діндерінің түп негізі бір екендігін және барлығы да бір жаратушыға бойұсынуды уағыздағандығын жақсы біледі. Қасиетті Құранда Алла тағала: «Ей, Мұхаммед, сен айт! Біз бір кұдайға иман келтірдік, біз өзімізге түсірілген (Құранға) Ибраһимге, Исмайылға, Ысқаққа, Жақыпқа және олардың ешқайсысын алаламаймыз. Біз Аллаға бойұсынғандармыз» (Әли Имран» сүресі. 84-аят), - дейді. Дәлірек айтар болсақ, Ислам Мұса (ғ.с). Иса (ғ.с.) т.б. пайғамбарлардың баршасын құрметтейді. Бұрынғы християндар мен яһудилердің біразы Мұхаммедтің (сл .с.) алып келген шариғатын мойындаған, тіпті олардың кеибіреулері ақиқатты іздеу жолында Пайғамбарымызбен (с.ғ.с.) жүздесу үшін Арабияға сапар да шеккен. Мұның өзі Исламға дейінгі діндердің бірін-бірі толықтырып огырғандығына, бәрінің қайнар көзі - бір Жаратушыға мойынсұну екендігіне дәлел бола алады. Біз християндар мен яһудилерді кітап иелері деп танимыз. Ендеше, бәрімізіе ортақ «Иман келтіреміз» деген сөзді тілмен айтып, жүрегімізбен бекіту арқылы Жаратушы иемізге баршамыз шынайы сүйіспеншілікпен бой ұсынайық! Жаратқан иемізден біздің сенімімізді күшейтіп, жүректерімізге кіршіксіз адалдық ұялатып, баршамызды хақ тура жолынан адастырмауын сұрайық.
Мұсылмандар, християндар, яһудилер және басқа да дін өкілдері болып, баршамыз бір Жаратушы иемізге иман келтірсек, онда қазіргі біз өмір сүріп отырған әлемде қауіп-қатер әлдеқайда сейіліп, ата-бабаларымыз армандағандай, мамыражай заман орнар еді. Бізге қасиетті Құран басқа да дін иелерімен, егер олар исламға және мұсылмандарға қарсы келіп, дұшпандық әрекеттер жасамаса, өзара түсінісіп, сыйластықта болуды бұйырады. Қасиетті Құранның кез келген аяттары жақсылыққа шақыра отырып, исламға тағылған әр түрлі «измдерді» түбірінен жоққа шығарады. Қасиетті Құранды оқып түсінген адам ондағы аяттардың бейбітшілік пен тыныштыққа шақырып, ұлттар мен ұлыстар арасындағы кауіпсіздікті нығайтуға үндейтіндігін оп-оңай-ақ түсінеді. Міне, исламның осындай ізгілік пен кайырымдылыққа тұнған асыл құндылықтары әлемдегі өркениеттер, әлемдік және дәстүрлі діндер, сондай-ақ мәдениеттердің одан әрі қанатын жайып тығыз қарым қатынаста болуы. Өз дінін насихаттап, өзге дінмен бірге әлемде бейбітшілік орнату әр мұсылманның басты парызы.
«Жетісу» газеті, №134, (16825),

…Бағдатта елді аштықтың қатты бір тықсырған кезі.Бұл қиын жағдай әсіресе қолындағы арқанымен әркімнің жүгін тасып, солардың ұстатқан азын-аулақ тиын-тебенімен күнелтетін жүктасығыш «хаммалдардың» қабырғасын қайыстырып, жандарына қатты батты. Бір күні жүк тасушы хаммалдың біреуі жаңа піскен нан исі бұрқырап шығып жатқан жатқан бір үйдің тұсынан өтіп бара жатып аштықтан бұратыла ішке дауыстады:- Неше күннен бері нәр татпаған мен бейбаққа Аллаһ ризалығы үшін бір үзім нан беретін жан болар ма?Тандырдың қасындағы шешей жаңа піскен ып-ыстық күлшеден қызына беріп жатып «Ана кісіге ұстат» деді. Қызы бір ауыз сөзге келместен ыстық күлшені жақсылап ораған күйі аш хаммалдың қолына ұсатты.Хаммалдың қуанышында шек жоқ. Неше күннен бері бір күлшеге зар болып еді. Енді міне сол тілеуін Құдай аяқ астынан берді деген сөз.Бірден үйіне қарай бет алды. Алайда дәл осы мезет ту сыртынан естілген өктем дауыстан тұрған орнында қатты да қалды. Ол дауыс:- Айт, тез, андағы нанды қайдан алдың?- деді.Бұл байғұс жаңа ғана шыққан үйін қолымен нұсқады.Қабағы онсыз да қату әлгі кісі ашуланған күйі:- Бәсе,- деді,- мынадай заманда басқа кімнің үйі елді жарылқап нан береді дейсің?!Сөйтті де үйіне барып:- Қайыршы хаммалға нан берген қайсысың?- деп айғайлады.Әйелі байғұс қатты қорыққандықтан жең ұшымен қызын көрсетті. Онысы – қызына жаны ашыр, басы артық қылыққа бара қоймас деген ойы еді. Алайда қыздың әкесі сараңдық пен ынсапсыздықтың ауруына мықтап шалдыққан болатын. Сондықтан да болар ойланып жатпастан босағада тұрған таяқпен «нан берген қолың осы болса» деп қызының қолынан оңдырмай салып қалды. Қыздың баж еткен даусы ғана шықты. Өйткені, онсыз да нәзік қолы сол мезет сынып кетіп, өмірлік мүгедек болып қалған-ды. Оған қарап жатқан әке бар ма?! Ол өз ісін іштей дұрыс деп түйді, «елдің бәріне нан тарата берсем бұл үйде нан қала ма» деп ойлады.Алайда оның бір нәрсені ақылға салып таразылауға, түйсінуге парасат-пайымы жетпеген еді. Ол – өзіне нәсіп етілген әрбір нығметке шүкір ету қажеттілігі еді. Яғни адам баласы да әрқашан Аллаһ Тағаланың маңдайға бұйырған әрбір жақсылығына іштей шүкіршілік қылып, соны біліп жүруі керек. Өйткені шүкір ұмытылған жағдайда Аллаһ Тағаланың ол адамды бар жақсылықтан мақұрым ғып, құр алақан қалдыруы демде еді.Айтқандай-ақ осы бір ақиқат шығайбайшыл әлгі сараңды өз ырқына бас идірді де. Көп өтпей-ақ ісі өрге баспай, кетеуі кете бастаған әлгі үй иесінің базардағы сауда орнын сатуы да сол берекесі қашқан тірлігінің бір көрінісі еді. Аз-ақ уақытта кедейленіп шыға келгені соншалық, бір күндері нан таппайтындай жағдайға қалай душар болғанын да өзі сезбей қалды.Салы суға кетіп кешқұрым үйіне қайтқан ол үйдегілерге мынаны айтуға мәжбүр болды:- «Болды енді, менен үміттеріңді біржолата үзіңдер! Бүгін күні бойы нан алатын ақша да таба алмадым. Қызым, бүгін сен одан да базарға барып өткен-кеткендерден біраз нан алатын ақша сұрап қайт!»Қызы қол жайып қайыр сұрауға қанша арланса да шарасыздықтан қысыла-қымтырыла базардағы бұрынғы дүкендерінің алында тұрып таныс біреу-міреу кездесіп қалар ма екен деп күте бастады.Сәлден кейін-ақ өзін байқаған әлгі дүкендегі кісі келіп:- Сенің бір қыжалатың бар секілді. Бұл жерде кімді күтіп тұрсың?- деп сұрады.Қыз лажсыздан бар шындықты жасырмай айтты:- Шыны керек, нан алатын ақшамыз болмай, қолыма бірдеме ұстатар таныс кісілер кездесіп қалар ма деп тұрған жайым бар…Әлгі кісі қолын бірден қалтасына салып біраз ақша алып «мә, ала ғой» деді. «Сен бұған қалағаныңша нан сатып ала аласың. Мен де сенің арқаңда Аллаһтың өзіме жасаған жақсылығына аз да болса шүкіршілігімді қылған болып саналамын»,- деді.Қыздың манадан бері бір қолын артына жасырып, берген бір уыс ақшаны да бір-ақ қолымен алғаны әлгі кісіні таңдандырмай қоймады. Сол сол-ақ екен:- Қолыңда жара болса, айт, емдетіп берейін. Неге артыңа көрсетпей жасырып тұрсың? Аллаһ маған көп нығмет-несібе бергенде мен де оған шүкіршілік етіп басқаларға жақсылық жасауым керек емес пе?- деді.Қыз қолы жайлы қанша айтқысы келмей тартыншақтағанымен, әлгі кісі сұрап тұрып алғаннан кейін айтуды жөн көрді.- Кезінде мен бір пақырға нан берген едім. Әкем әлгі байғұстан «нанды қайдан алдың» деп сұраса ол біздің үйді көрсетіпті. Әкем қатты ашуланып, үйге келе сала нан берген қолың осы болса деп менің қолымды таяқпен ұрып, өстіп мүгедек қылып тастады. Көрсетуге ұялатындықтан ел бетіне көрінбей үйде отырамын деп күйеуге де шықпай қалған жайым бар…Әлгі кісі қыздың айтқандарын ести сала бар көрші-қолаңын шақырып айғай салады.- Әй, көршілер! Келіңдер, мен өз қиялымдағы ақ жүректі аруды енді таптым. Ол, міне, алдарыңда тұр. Сендер де менің бұл ісіме куә болыңдар!Сөйтеді де аң-таң болып тұрған қызға болған жайды әңгімелеп түсіндіре бастайды:- Кезінде сенен нан сұраған бейбақ мен едім. Мен ол кездері елдің жүгін тасып күнелтетін кедей бір хаммал едім. Демек қолыңның сынғанына мен себеп болған екем. Сенің қолыңның сынғанына себеп болып қана қоймай, сенің тұрмыс құра алмағаныңа да себеп болғаным жарамас. Бұған Аллаһ Тағала да разы бола қоймас. Сені көргенде іштей ұнатып қалғаным да рас. Маған нан берген қызға қатты ұқсайды екен деп қадала қарап қалған едім. Қателеспеген де екем. Әкең шүкіршілік етпегендіктен қолындағы барынан айрылып қалды. Ал керісінше оның айрылып қалған байлығын Аллаһ Тағала маған нәсіп етті. Мен ондай шүкіршілікті білмейтін адам емеспін. Кел, екеуміз одан да некемізді қиғызып, отау құрайық. Әкеңді де қиыншылықтан құтқарармыз.Екеуі бірге қол ұстастан күйі қыздың әкесіне көмектеспек ниетпен жолға шығады…«Шүкір етсеңдер ырыс-несібемді молайта түсемін. Ал шүкіршілікті ұмытсаңдар, қолдарыңдағы нығметімді аламын да шүкіршілігі бар басқаларға нәсіп етемін. Шүкіршілік етпегендерді әрі қатты азапқа ұшыратамын…» (Құран Кәрім, 14/7) Қ.Бағашар, Тағлым тамшылары кітабынан